|
SCHETS
Nederland bleef tijdens den Grooten Oorlog neutraal, zij het soms met wat
moeite en balancerend op diplomatiek onstabiele koorden.
Het scheelde overigens niet veel; de Duitse aanval van 1914 voorzag in het doorkruisen
van de provincie Limburg in zo´n mate dat oorlog onafwendbaar zou zijn.
Uiteindelijk trokken de Duitse legers pal langs de grens.
Oorlog en vrede kostten Nederland uiteindelijk relatief weinig; de Belgen
trachtten nog een deel van Nederlands grondgebied te claimen tijdens de
onderhandelingen in Versailles, maar verder voltrok de oorlog zich buiten de
landsgrenzen.
|
|
|
|
TOEN
Nederland concentreerde haar verdediging met name aan de IJssel, achter de
Nieuwe Hollandse Waterlinie en binnen de ring van Amsterdam, en versterkte
haar kusten en havens, oa. door versperringen hiervan voor te bereiden. Zowel
oost als west diende immers de boodschap van neutraliteit te verstaan.
|
plattegrond van
"vluchtoord Ede", waar een groot opvangkamp voor Belgen was
gevestigd.
|
|
De waterlinies moesten de belangrijkste verdediging vormen, want tegen de
enorme dienstplichtigenlegers om haar heen kon Nederland slechts een fractie
in het veld brengen. Forten tussen de geïnundeerde gebieden werden voor velen
een vochtige, ongezonde verblijfsplaats.
|
Uitkijkpost in
een hooiberg. De voornaamste fortificaties lagen niet langs de grens, hetgeen
om improvisatie vroeg.
|
|
Nederland hield ruim 4 jaar lang honderdduizenden dienstplichtigen op de
been, met af en toe een spannend moment, zoals tijdens de laatste weken van
de oorlog, toen de Duitse troepen massaal terugkeerden naar das Vaterland.
Aan de grenzen werden vier jaar lang militairen en burgers van alle
nationaliteiten opgevangen en geïnterneerd of onderdak gegeven.
|
Tekst in
4 talen op het monument in Enschede dat de maanden na de oorlog herdenkt
|
|
NU
De laatste jaren krijgt de Nieuwe Hollandse Waterlinie als grootste ingreep
in het Hollandse landschap ooit, de aandacht die het verdient. Elk jaar
worden forten opengesteld, en diverse stichtingen en verenigingen behartigen de
belangen van deze unieke werken.
Overigens is de linie ook in 1940 gebruikt, en met name uit deze periode
stammen de vele betonnen groepsschuilplaatsen die in recordtijd om de forten
en bruggen werden gebouwd tussen de loopgraven.
|
|
|
|
Verder is er van de fortenring om Amsterdam nog vrij veel terug te
vinden en zijn in Nederland op bescheiden schaal diverse monumenten te vinden
als getuigenis van '14-'18, zoals het monument voor de opperbevelhebber op de
boulevard in Scheveningen, het Belgenmonument in Amersfoort, het Indisch
monument in Den Helder en uiteraard huis Doorn- een van de fraaiste
monumenten van den Grooten Oorlog.
Een van de meest controversiële herinneringen is het monument voor de draad,
ons eigen ijzeren Gordijn met België, gebouwd door de Duitse genie. Ook toen
al moest het overschrijden van een grens niet te eenvoudig zijn.
En tenslotte zijn er de graven. Belgische, Britse, Duitse...In Den Helder,
Groningen, Vlissingen, Ijsselsteyn, Amersfoort, Den Haag, Weert en op
tientallen andere plaatsen was ook de dood tussen 1914 en 1918
vertegenwoordigd..
|
Wilhelm
II hakte niet alleen bomen om, getuige deze gedenksteen op het landgoed huis
Doorn
|
|
-V-
Terug naar top
|
