Mons, Maubeuge en le Quesnoy in beeld (6)
Van Orsinval via Beaudignies naar le Quesnoy

 

Klik op de foto voor een vergroting

De D934, die door le Quesnoy loopt, was een van de routes waarlangs de Britten in 1914 terugtrokken uit Mons, en waarlangs ze in oktober en november 1918 optrokken naar Mons. 9 graven, vrijwel allemaal uit 1918, bevinden zich op de kleine begraafplaats van Orsinval, enkele kilometers ten noorden van le Quesnoy.

De Britse eenheden zoals het London Regiment en het Hampshire Regiment vochten zij aan zij met de Nieuw-Zeelanders, die op 4 november 1918 le Quesnoy bevrijdden.

De Nieuw-Zeelandse divisie viel le Quesnoy aan uit het westen. Ze begroef haar gesneuvelden van de afgelopen dagen in het nietige Beaudignies, een korte mars slechts van le Quesnoy’s stadswallen.

12 Nieuw-Zeelanders liggen hier bijeen, gesneuveld tussen 24 en 31 oktober 1918.

Terug naar le Quesnoy. De Nieuw-Zeelandse geschiedenis komt je overal tegemoet. Bij de stadspoort wordt verwezen naar het New Zealand memorial op de stadswal.

Omdat zich in de stadswal een kleine doorgang bevond (die overigens afgesloten was) konden de Nieuw-Zeelanders een ladder tegen de wal zetten.

Daarna ging het snel. Twee andere Nieuw-Zeelandse bataljons slaagden erin aan de andere kant van de stad via de bestorming van een stadspoort binnen te komen. De Franse bevolking verwelkomde hun bevrijders door de straat op te gaan. Tegen de avond was het dan ook allemaal voorbij en was Le Quesnoy in Nieuw-Zeelandse handen, zonder dat de stad en haar bevolking daar onder te lijden had gehad.

Het monument wijkt af van de standaard Nieuw-Zeelandse grote pilaren; dit monument verbeeldt de gewonnen strijd om het stadje. Het werd naar een Nieuw-Zeelands ontwerp gemaakt door een Franse beeldhouwer die ook het monument voor de gevallenen van de stad Le Quesnoy vervaardigde. Op het kleine terras is de tekst ‘From the uttermost ends of the earth’ gegraveerd.

Het monument (en ook dat van het stadje zelf) werd onthuld in 1923 in het bijzijn van maarschalk Joseph Joffre. De tekst op het Nieuw-Zeelandse monument aan de stadsmuur luidt:

‘In honour of the men of New-Zealands through whose valour the town of Le Quesnoy was restored to France, 4th November 1918’

Het monument toont in detail de moedige klim van luitenant Averill, die de ladder als eerste beklom.

Le jardin de Souvenir; toegang tot de plek van het New Zealand memorial.

Detail van de steen in de poort.

De Nieuw-Zeelanders kwamen via de eerste stadswal aan bij de plek waar ze de stad in klommen.

Nieuw-Zeeland is overal. De lichtreclame op het centrale plein roept op een tentoonstelling te bezoeken in het Nieuw-Zeeland gemeenschapshuis. Na een bezoek van het Nieuw-Zeelandse nationale rugbyteam in november 2000 wordt een plein in de stad omgedoopt tot het Place des All Blacks.

De toenmalige aanvoerder van het team schreef in zijn autobiografie:

‘We walked around the town to the memorial and we laid a wreath there. I was standing next to a Frenchman who had tears streaming down his face. He was moved by the generosity of the New Zealanders all those years ago. It's something you don't understand when you're in New Zealand.’

Gedenksteen op de Place des All Blacks, le Quesnoy.

De Avenue des Neo-Zelandais, vlak bij de Place des All Blacks.

Het stadsmonument van le Quesnoy, met de zo karakteristieke toevoegingen van oorlogen en interventies.

De tekst achterop het monument spreekt voor zich. Joffre zelf gaf acte de présence.

Op de zijkant van het monument worden de Nieuw-Zeelanders nog eens geëerd.

In 2002 werd Adrian Macey ambassadeur van Nieuw-Zeeland bij Frankrijk en permanent vertegenwoordiger bij de OESO. In Frankrijk heeft Macey een sleutelrol gespeeld bij de terugkeer van de Unknown Warrior naar Nieuw-Zeeland.

Het toekomstige New Zealand memorial museum wordt ondergebracht in een voormalig politieburo in de stad. Begin 1918 was nog niets te merken van een ophanden zijnde opening op 4 november 1918, de dag van de bevrijding.

Le Quesnoy is ook de thuishaven van een Maison Quercitaine, een soort gemeenschapshuis.

Haar missie: maintain the ties of friendship between Cambridge and New Zealand following the establishment of the two towns as twin-towns, maintain its grateful collective memory towards New Zealand and its inhabitants, improve the level of English in order to improve communication, promote the English language and French culture to foster cultural exchanges in a larger sense.

Het huis werd officieel geopend op18 juni 2000.

Monument voor 3 regimenten die tot 1914 in le Quesnoy gelegerd waren:

Het 1er Régiment d'Infanterie, het 4ème Régiment d’Infanterie Territoriale, en het 84ème Régiment d'Infanterie.

De Rue du Docteur Averill in Le Quesnoy is genoemd naar luitenant Leslie Averill (1897-1981) die als eerste de stadsmuur beklom. Hij werd in februari 1918 naar Frankrijk uitgezonden en geplaatst in de Rifle Brigade.

Zijn binding met het stadje Le Quesnoy bleef bestaan en ook een lagere school in de stad, aan deze weg, draagt sinds 1977 zijn naam. In 1968 werd hij benoemd tot Citoyen d‘Honneur van Le Quesnoy om in 1973 ook nog door Frankrijk geëerd te worden als Chevalier de la Légion d’Honneur.

 

-V-

Terug naar top