Champagne in beeld (7)
Van Mont Navarin naar Souain-Perthes-les-Hurlus

 

Klik op de foto voor een vergroting

Op de vlakke heuveltop achter het monument zijn de loopgraven en kraters nog talrijk. Versperringen en prikkeldraad liggen overal. 

Op de rand van het plateau: het is duidelijk onder welke omstandigheden de Franse en Amerikaanse aanvallen verliepen.

Op de rand van het terrein staan enkele moeilijk leesbare gedenkstenen. 

Op een van de gedenkstenen heeft een boer of schatgraver drie handgranaten achtergelaten.

Blockhaus op de hellingen van Mont Navarin.

IJzeren kruis ter nagedachtenis aan soldaat A. Cassat, die verdween in de Lübeck-loopgraaf.

Nécropole even ten westen van Souain-Perthes-les-Hurlus. Het geheel maakt een weinig onderhouden indruk, hoewel dit het centrale deel van het Champagne-front betreft. Om het dorpje heen en vooral ten noorden, oosten en westen lijkt het 1 gravenveld.

De grafstenen zijn veelal ernstig vervallen, wat in vergelijking tot Britse en Amerikaanse begraafplaatsen pijnlijk aan doet. (2006)

Vrij slecht leesbare opsomming van namen van in ossuaires begraven poilus. Op de nécropole Nationale de La Crouée liggen 30 734 Fransen en 13783 Duitsers op een van kruizen vergeven vlakte.

Gedenksteen voor de Thüringers op nécropole nationale de La Crouée, door de Duitsers Der Deutsch-Französische Soldatenfriedhof Souain genoemd.

13.783 om precies te zijn, gesneuveld tijdens de grinotage-aanvallen van de Fransen in 1915, het Nivelle-offensief in 1917 en de laatste 100 dagen in 1918.

Aankondiging net buiten Souain voor het monument voor de Amerikaan Henry (niet Henri) Farnsworth, die symbool stond voor de buitenlanders die in het vreemdelingenlegioen streden en stierven. Het monument ligt op een oefenterrein en is anno 2015 niet langer bereikbaar. Ook het ossuaire van het vreemdelingenlegioen is off limits voor de normale sterveling.

Nécropole nationale de l ´Opera. 144 Fransen die tijdens de aanvallen van 1915 sneuvelden liggen op dit fraaie plekje begraven. Het geheel valt uit de toon bij de eindeloze, kleurloze grafvelden die de omgeving rijk is en werd op initiatief van familieleden gesticht. Haar ronde vorm gaf het de naam Opera.

Nécropole nationale de l ‘Opera. 
Dit kleine en alternatief ingerichte begraafplaatsje valt ook al uit elkaar door gebrek aan onderhoud.  (2006) Anno 2015 is er gelukkig onderhoud gepleegd en ligt het er verzorgd bij.

Herdenkingsspandoek op de Mairie van Souain Perthes les Hurlus (2015)

De kerk van Souain Perthes les Hurlus, met aan de linkerkant een opvallende voorstelling.

Een gebaar van verzoening en ongewapende tegenstanders, 100 jaar na dato. 

Verwijzing naar een van de meest bijzondere cimetières in Frankrijk: Le cimetière de la 28me Brigade, enkele kilometers ten westen van Souain Perthes les Hurlus. inweiden

De cimetière, bijgenaamd « du Père Doncoeur » naar de kapelaan van de Brigade, werd op 25 september 1919 ingewijd. Tussen 25 en 28 september 1915 werd de Brigade, illustratief voor deze periode in de oorlog, zinloos geofferd op de kale hellingen van deze omgeving.

Het centrale kruis stelt de kolonel van het 35me RI voor. 14 grotere kruizen en 34 kleine kruizen markeren massagraven met in totaal 159 officieren en onderofficieren en 775 teruggevonden manschappen.

De ligging van het monument is prachtig, in het open heuvellandschap van de Champagne. Een onverhard spoor leidt vanaf de D19 omhoog. (2006)

Dezelfde plek anno 2015. De cimetière wordt goed onderhouden.

Père Doncoeur, die na de oorlog in de streek terugkeerde en het initiatief nam om de vergeten doden van de Brigade te herdenken, zou hebben gezegd :
“J'ai vu, je crois, les aspects les plus horribles de la Mort durant la guerre. J'ai vu, dans les beaux blés de 1914, noircir sous le soleil d'un jour les premiers cadavres, j'ai vu, aux retranchements du fort de Vaux les vivants partager leurs abris avec des morts de 40 jours... Vous dirais-je que jamais mon cœur n'a souffert comme six mois après l’Armistice, quand revenant en champagne aux lieux de nos grandes batailles, devenus silencieux et déserts, j'ai dû voir, laissés depuis quatre ans au grand soleil de Dieu, a même le sol où ils étaient tombés, nos camarades de 1915.……….Oubliés! » (http://www.marne14-18.fr/index.php/circuit/monuments/23-necropole-nationale-de-la-28eme-brigade)»

Monumenten voor het 60me en 44me RI flankeren de begraafplaats.

De fatale 25 tot 29 september 1915 staat op het monument voor het 60me RI vermeld.

En sinds kort staat ook hier een informatiebord om de bezoeker uitleg bij deze bijzondere plek te geven.

 

-V-

Terug naar top