Vlaanderen in beeld (IJzer) (6)
De IJzer: Van de Boyau de la Mort via Merkem, Bikschote en Zuidschote naar Westvleteren

Klik op de foto voor een vergroting

Gedenkteken van het Vlaamse Woumen, tussen Diksmuide en Ieper

1. Uitspraak van een Vlaamse soldaat, uitvergroot op een wand in de IJzertoren
2. gezichten van een oorlog, IJzertoren

Grafsteen voor een Belgische soldaat. 

Blik op de IJzer vanuit een van de bunkers van de Dodengang

Blik vanuit het noorden op de Dodengang.

In Steenstraat langs de provincieweg is dit kruis opgericht als vervangend monument voor de eerste gasaanval op 22 april 1915.

Tekst op dit monument. Duitse troepen vernielden het oorspronkelijke monument in 1942.

Aan de Woumenweg in Woumen hangt een plaque die herinnert aan de herinname van het dorp in september 1918.

De inzet van kapitein Jacquemin en zijn wielrijders worden hierop beschreven.

Op de hoogte van kasteel Blankaard is onder het bladerdak deze gedenksteen te vinden, die de stormlopen van 28 september door het 20^ste Linieregiment gedenkt. Luitenant Ivan Colmant leidde de heldhaftige actie en is op de koperen plaque afgebeeld.

Detail van het monument aan de Iepersteenweg

Verder naar het zuiden aan de Iepersteenweg staat het monument voor Armand Victor van Eecke, opgericht door zijn familie.

Ook dit refereert naar de bloedige uitbraak van de Belgen in september 1918 waarbij van Eecke het leven liet. Op de andere zijden zijn zijn eretekens en dit gedicht te vinden:

Monument voor het 19^e linieregiment in Merkem op de kruising Liniestraat/Westbroek straat. Dit monument werd onthuld op 7 oktober 1928, ter nagedachtenis van de doden van het 19de Linieregiment van 17 april 1918, de slag bij Merkem.

De oprichtingstekst op het monument. Onderaan op het monument is nog een plaque aangebracht 'Adjt. J.-B. Taymans oorlogsvrijwilliger' '19de Linie +28-11-1917' 'Epernonbunker Merkem' die gedenkt dat deze adjudant sneuvelde bij de aanval op de betreffende bunker.

Plaque op het gemeentehuis van Merkem.
Op 17 april 1918 werd om 8 uur 's ochtends de Merkemse buurt De Kippe ingenomen door de Duitsers. De Belgen moesten zich terugtrekken tot aan Ferme Aviateurs en Ferme Guêpe. Rond 10 uur startten de Belgen een tegenaanval, en om 13.30 uur was De Kippe weer in Belgische handen. Posten Aschoop, Jezuïetengoed, Verte (gehuchten en boerderijen in de buurt) en nog vele anderen werden ondertussen echter ingenomen door de Duitsers. De Belgen werden genoodzaakt zich terug te trekken tot aan Langewaede en de Corverbeek. Na de middag wisten de Belgische troepen de verloren posten echter stapsgewijs terug te winnen en in dat proces 789 Duitse soldaten krijgsgevangen te nemen. Rond 21.30 uur trokken de Duitsers zich terug en was de slag ten einde. Hoewel alle partijen terug waren op de plaats waar ze zich 24 uur eerder ook bevonden, was de succesvolle verdediging van Merkem een belangrijke overwinning voor de Belgische troepen: nooit eerder hadden ze de Duitsers zo duidelijk verslagen. (bron: Wikipedia)

De drie plaques op het gemeentehuis van Merkem die refereren aan de slag om dit dorp in april 1918, tijdens het laatste Duitse (wanhoops)offensief.

Plaque voor het 13^e Linieregiment, en..

Voor het 11^e Linieregiment.

Naast de kerk van Merkem staat dit Jezusbeeld, tevens oorlogsmonument van het dorp. Het gedenkt onder meer de Merkemmers die het leven lieten in de Grote Oorlog.

Even ten zuiden van Merkem staat dit enorme rotsblok als monument voor de 3^de Belgische Divisie

Alle divisieonderdelen en de slagvelden waar de 3^de divisie in actie kwam zijn op een koperen plaque vermeld.

Vlakbij de brug over het kanaal van Ieper naar IJzer in Bikschote staat naast restaurant Steenstraete het eenvoudige monument voor het 3^e Linieregiment.

Het 3^de Linieregiment hield op deze plek de linie toen de Duitsers in april 1915 voor het eerst gifgas inzetten.

Plaques in het Frans en Nederlands herinneren aan dit feit, later bekend geworden als de tweede slag om Ieper.

Op de kruising van het dorp Zuidschote wordt duidelijk hoe ver de Duitsers kwamen. Deze demarkatiepaal staat aan de generaal Lotzstraat. 

Even ten noorden van Zuidschote staat het monument voor de Belgische grenadiers die ook door het gas werden overvallen. Het monument werd op zondag 22 april 1934 onthuld door koning Leopold III en mgr. Lamiroy van Brugge

Een van de zijpanelen beschrijft kort de gebeurtenissen.
De Belgische grenadiers, die zich de 22ste april om 17.00u ten N van Steenstratebrug bevonden, waren vreemd genoeg gespaard gebleven van de giftige gaswolk. Deze grenadiers poogden er met mitrailleurvuur, een “winkelhaak”-opstelling en met de steun van niet-gevluchte Franse troepen, de Duitse aanvallen ter hoogte van Steenstrate tegen te houden. Niettemin slaagden de Duitsers erin het Kanaal Ieper-IJzer over te steken. De 24ste april slaagden de Duitsers erin het gehucht Lizerne te veroveren en door te stoten richting Zuidschote. De Belgen werden nu in hun flank bedreigd, temeer de Duitsers opnieuw chloorgas inzetten. Uiteindelijk zouden Franse troepen, met de hulp van Belgische artillerie, erin slagen het gehucht Lizerne te heroveren op 27 april. Midden mei werden de Duitsers over het Kanaal teruggedreven. Bij de gevechten rond Steenstratebrug waren naast diverse Franse eenheden (o.m. 87 D.I.T., 45 D.I.T., 153 D.I.) Belgische grenadiers, karabiniers en manschappen van het 3de en 4de linieregiment betrokken (bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be)

Huisnummer 15 aan de generaal Lotzstraat heeft deze plaque voor de betrokken Belgische karabinierseenheden.

De Belgische begraafplaats van Westvleteren, een van de erevelden in de omgeving. De kenmerkende heldenhuldezerk met het AVV VVK komt hier veel voor. 

Aan het IJzerkanaal in Steenstraat is dit monument te vinden ter ere van de broers van Raemdonck. Wie een wandeling niet schuwt vindt het door vanaf de brug bij Zuidschote noordwaarts te lopen. 

De sterk Vlaams nationalistisch getinte tekst op het monument. De vertoning van heldhaftige broederliefde tot in de dood werd een symbool van de Vlaamse Beweging

En duidelijk is waar de twee sergeants woonachtig waren...

Deze naamsteen herinnert aan een chirurgische voorpost bij het Abelenhof in Reninge in 1916 en 1917. In februari 1916 telde de sector Noordschote-Steenstrate reeds 3 evacuatieposten in Reninge: het oudste was het klooster van de Zusters Annuntiaten, verder was er nog 't Abelenhof en de hoeve van Theophiel Segers aan de Pijpegale. Deze posten beschikten elk over een hulpdokter, brancardiers, draagberries, verband, medicamenten, ontsmettingsmiddelen en… doodskisten. 't Abelenhof was de evacuatiepost waar de gewonden van het centrale gedeelte van het front aan de Ieperlee werden samengebracht, die via de weg Reninge-Pijpegale en een loopbrug (passerelle) aangevoerd werden vanaf de hoeve De Ravelaer.

Vanaf 20 december was het 37ste infanterieregiment opgesteld in de sector Langemark. De 22ste december werd een bijzonder bloedige aanval op de vijandelijke loopgraven uitgevoerd, die het leven zou kosten aan 50 soldaten en 4 officieren en waarbij 350 gewonden zouden vallen. Commandant de Hauteclocque was één van de doden. De inwijding van de gedenkplaat voor graaf Henry de Hauteclocque gebeurde op verzoek van zijn zoon in december 1948.

Glasraam in 1943 gewijd aan de militaire en burgerlijke inwoners van Boezinge, gestorven tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

De loopgraven en de kerk ruïne zijn duidelijk waarneembaar. De Engelen dragen de naamlijst van de slachtoffers.

Hoewel vele Fransen een gedenkplaat voor hun dierbare overledenen in de kerkmuur van Boezinge wensten te laten inmetselen, probeerde de geestelijke overheid van Boezinge dergelijke initiatieven niet aan te moedigen. Toch werden 3 gedenkplaten voor privépersonen toegelaten, nl. voor André Robert, Benjamin Barthel en graaf Henry de Hauteclocque.

Een kerk herrezen in steen en glas in lood.

-V-

Terug naar top